Życie codzienne w Polsce -(1945 - 1955) - praca zbiorowa, HISTORIA, H Polski artykuły i książki, HP epokami, Polska Rzeczpospolita Ludowa, ebook, pdf

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Polska 1944/45-1989.Studia i Materia�y V/2001�ycie codzienne w Polsce w latach 1945-1955Warszawa, 2001SPIS TRE�CIWST�P ... .. . .. . ............................................. 7Bla�ej Brzostek, D�WIKI I IKONOSFERA STALINOWSKIEJ WARSZAWYANNO DOMINI 1953 . ., 1 1Jerzy Eisler, �YCIE CODZIENNE W WARSZAWIE W OKRESIE PLANUSZE�CIOLETNIEGO .. .., 2gDariusz Jarosz, PA�STWOWE ORGANIZOWANIE WYPOCZYNKU: FUNDUSZWCZAS�W PRACOWNICZYCH W LATACH 1945-1956.... ...49Wojciech Lenarczyk, "DOBRY" I "Z�Y" NIEMIEC W OCZACH PUBLICYST�W"TYGODNIKA POWSZECHNEGO" I "KU�NICY" (1945-1950)................................... 109Dariusz Libionka, FUNKCJONOWANlE NA CO DZIE� STALINOWSKIEGOAPARATU PARTYJNEGO NA LUBELSZCZY�NIE ........................................................ 135Zbigniew Romek, WALKA Z "AMERYKA�SKIM ZAGRO�ENIEM" W OKRESIESTALINOWSKIM ....... ................................................................. 173Tomasz Szarota, �MIECH ZAKAZANY - KAWA� (DOWCIP) POLITYCZNY JAKOINFORMACJA O POSTRZEGANIU PEERELOWSKIEJ RZECZYWISTO�CI .............. 209Tadeusz Wolsza, CODZIENNO�� W PEERELOWSKIM WI�ZIENIU W LATACH1945-1956 (NA PRZYK�ADZIE CENTRALNYCH ZAK�AD�W KARNYCHWE WRONKACH, W RAWICZU I W FORDONIE) ......................................................... 237Jan �aryn, SACRUM I PROFANUM. UWAGI O RELIGIJNO�CI POLAK�WW LATACH 1945-1955 .......................................................... 273MATERIA�Y I DOKUMENTYLIST OTWARTY SERGIUSZA PIASECKIEGO DO KAROLA KURYLUKAZ 27 KWIETNIA 1946 ROKU (Andrzej Krzysztof Kunert) ..........................,..........,......",..,..... 309WST�PDo r�k Czytelnika trafia kolejny, pi�ty ju� tom wydawnictwa seryjnego "Pol-ska 1944/45-1989. Studia i materia�y". I tym razem jest to tom monotematycz-ny, co sygnalizuje tytu�: �ycie codzienne w Polsce w latach 1945-1955. Prezen-tujemy w ten spos�b realizacj� zespo�owego przedsi�wzi�cia badawczego, kt�reotrzyma�o wsparcie finansowe (grani) Komitetu Bada� Naukowych. Bez tej po-mocy nie tylko zadanie to nie zosta�oby wykonane, ale zapewne zrezygnowali-by�my w og�le z jego podj�cia.Nie jest to synteza, uwzgl�dniaj�ca wszystkie aspekty "codzienno�ci" lub"powszednio�ci" - s�dzimy zreszt�, �e takiego dzie�a nie spos�b napisa�, ju�cho�by dlatego, �e do dzi� brak zadowalaj�cej definicji "�ycia codziennego",a tym samym sprecyzowania przedmiotu i zakresu bada�. W tej sytuacji mo�li-we okaza�o si� jedynie przedstawienie zbioru studi�w, co prawda, tematycznieze sob� powi�zanych, ale nie mog�cych stanowi� w pe�ni sp�jnej ca�o�ci.Je�li zamiast uj�cia w formie syntezy, mamy tu do czynienia z owym zbio-rem studi�w, to w czym nale�y widzie� - naszym zdaniem - warto�� tego tomu?Jeste�my przekonani, �e jego bezspornym walorem jest pokazanie atrakcyjno�cibada� nad tak dzi� w Polsce zaniedban� dziedzin�, jak historia spo�eczna, udo-wodnienie, �e teksty dotycz�ce codzienno�ci mog� dostarczy� lektury r�wniepasjonuj�cej, jak przyczynki odnosz�ce si� do historii politycznej czy "wyda-rzeniowej". Jeste�my tak�e przekonani, �e teksty opublikowane w tym tomiew istotny spos�b wzbogacaj� nasz� wiedz� o najnowszej historii Polski i Pola-k�w. Konkretniej m�wi�c - wiedz� o pa�stwie funkcjonuj�cym najpierw jakojeden z "kraj�w demokracji ludowych", podporz�dkowanych moskiewskiej cen-trali, a nast�pnie jako jeden z cz�onk�w "socjalistycznej wsp�lnoty", r�wnie� uza-le�nionej od Kremla, a tak�e wiedz� o obywatelach tego pa�stwa, �yj�cychw ustroju zapowiadaj�cym, co prawda, realizacj� pi�knych hase� r�wno�ci i spra-wiedliwo�ci spo�ecznej oraz drog� do dobrobytu i szcz�cia, a realizuj�cego8Wst�peksperyment ekonomiczny i socjotechniczny, oznaczaj�cy w praktyce zniewoleniecz�owieka, zbrodnicze �amanie praworz�dno�ci i niemal powszechn� pauperyzacj�.S�dzimy, �e zalet� studi�w pomieszczonych w tym tomie jest r�norodno��wykorzystanych przez ich autor�w rodzaj�w przekaz�w �r�d�owych, czyli -u�ywaj�c fachowej terminologii - bogata i zr�nicowana baza �r�d�owa. Zwa�-my, �e obok materia��w archiwalnych (w tym dokument�w, kt�re do 1989 r. by�ydla historyk�w niedost�pne) znajdziemy w tych tekstach jak�e liczne powo�y-wania si� na materia�y o charakterze pami�tnikarskim (z uzasadnion� preferen-cj� dla spisywanych na gor�co dziennik�w osobistych). Na uwag� zas�uguje tak�espos�b potraktowania prasy codziennej, jako bardzo przydatnego �r�d�a infor-macji w�a�nie wtedy, gdy przedmiotem bada� jest �ycie codzienne. W�wczas,gdy interesuje nas kierunek propagandowego oddzia�ywania i indoktrynacja spo-�ecze�stwa, takim �r�d�em informacji okazuje si� m.in. plakat polityczny, a gdychcemy opisa� panuj�ce nastroje, �r�d�em informacji mo�e okaza� si� kr��cyz ust do ust, jakby w "drugim", nieoficjalnym obiegu - kawa� polityczny.Wydaje si� nam, �e w tomie niniejszym mo�na te� dostrzec pr�b� zademon-strowania przez historyk�w, zajmuj�cych si� dziejami najnowszymi, ch�ci wzbo-gacenia w�asnego warsztatu naukowego, czyli - zn�w u�ywaj�c terminologiifachowej - poszerzenia stawianego �r�d�om kwestionariusza pyta� badawczych.Chodzi tu przede wszystkim o te pytania, jakie socjologowie i psychologowiespo�eczni stawiaj� tera�niejszo�ci.Pragniemy teraz przedstawi� autor�w uczestnicz�cych w realizacji naszegonaukowego przedsi�wzi�cia, a tak�e dokona� kr�tkiej charakterystyki publiko-wanych tekst�w. Za najsprawiedliwszy uk�ad tekst�w w tomie uznali�my kolej-no�� alfabetyczn� nazwisk autor�w.Mgr B�a�ej Brzostek (ur. 1977), w�wczas gdy pisa� dla nas sw�j, jak�e ory-ginalny przyczynek �wiat d�wi�k�w i ikonosfera stalinowskiej Warszawy AnnoDomini J953, by�jeszcze studentem. Jedynie`on nie nale�y do zespo�u realizuj�-cego grani przyznany przez KBN, od wielu miesi�cy jednak �ci�le z nami wsp�pracuje. Niedawno w jednym z wydawnictw z�o�y� do druku maszynopis pracyRobotnicy stalinowskiej Warszawy. Konflikt spo�eczny (1950-1954). W�a�niewyjecha� na roczne stypendium do Francji.Doc. dr hab. Jerzy Eisler (ur. 1952) jest pracownikiem naukowym InstytutuHistorii PAN, zatrudnionym tak�e w Instytucie Pami�ci Narodowej. W pa�dzier-niku 2001 r. Rada Naukowa IH PAN wyst�pi�a z wnioskiem o nadanie mu tytu�unaukowego profesora. Do najwa�niejszych jego publikacji ksi��kowych nale��:Marzec 1968. Geneza - przebieg - konsekwencje (1991) oraz Grudzie� 1970.Geneza - przebieg - konsekwencje (2000). Od lat zajmuje si� popularyzacj� hi-storii, jest zast�pc� redaktora naczelnego "Wiadomo�ci Historycznych". Jego szkic�ycie codzienne w Warszawie w okresie Planu Sze�cioletniego jest pr�b� zaryso-wania problematyki badawczej, ukazaniem atrakcyjno�ci samego tematu.Wst�pDoc. dr hab. Dariusz Jarosz (ur. 1959) jest pracownikiem naukowym IH PANoraz Wy�szej Szko�y Pedagogicznej w Kielcach, a tak�e cz�onkiem KomitetuRedakcyjnego "Dziej�w Najnowszych". Habilitowa� si� na podstawie rozprawyPolityka w�adz komunistycznych w Polsce w latach 1948-1956 a ch�opi (1998),ostatnio wyda� zbi�r szkic�w Polacy a stalinizm 1948-1956 (2000). Jego obszernestudium Pa�stwowe Organizowanie Wypoczynku: Fundusz Wczas�w Pracowni-czych w latach 1945-1956 mo�e by� przyk�adem rzetelno�ci warsztatowej.Mgr Wojciech Lenarczyk (ur. 1977) jest nauczycielem historii w Lublinie,zbiera materia�y do pracy doktorskiej, dotycz�cej obrazu Niemiec i Niemca w pol-skiej prasie katolickiej okresu powojennego. Zamieszczony tu szkic "Dobry"i "z�y" Niemiec w oczach publicyst�w "Tygodnika Powszechnego" i "Ku�nicy"(1945-1950) jest fragmentem przysz�ej dysertacji.Dr Dariusz Libionka (ur. 1963) jest pracownikiem naukowym IH PAN, za-trudnionym tak�e w IPN. W druku jest jego rozprawa doktorska Kwestia �ydow-ska w prasie katolickiej w Polsce w latach 30-tych XX wieku. Jego tekst Funk-cjonowanie na co dzie� stalinowskiego aparatu partyjnego na Lubelszczy�nieuwa�amy za ogromnie interesuj�cy, by� mo�e za najlepszy w ca�ym tomie.Dr Zbigniew Romek (ur. 1954) jest pracownikiem naukowym IH PAN. Przy-gotowuje rozpraw� habilitacyjn�, dotycz�c� funkcjonowania cenzury w Polscepowojennej, specjalizuje si� w badaniu historii historiografii. W jego opracowa-niu ukaza�a si� ksi��ka Cenzura w PRL. Relacje historyk�w (2000). Publikowa-ny tu artyku� Walka z "ameryka�skim zagro�eniem" w okresie stalinowskim do-starczy Czytelnikom -jak s�dzimy - fascynuj�cej lektury.Prof. dr hab. Tomasz Szarota (ur. 1940) jest od 1991 r. kierownikiem Pracow-ni Dziej�w Polski po 1945 r. w IH PAN, zast�pc� redaktora naczelnego pisma"Acta Poloniae Historica". W 1973 r. opublikowa� ksi��k� Okupowanej Warsza-wy dzie� powszedni, dwukrotnie wznawian� (1978, 1988), wydan� r�wnie� w Re-publice Federalnej Niemiec (1985). Ostatnio og�osi� U progu Zag�ady. Zaj�ciaanty�ydowskie i pogromy w okupowanej Europie (wyd. 2, 2001). Szkic o kawalepolitycznym warto chyba przeczyta�.Doc. dr hab. Tadeusz Wolsza (ur. 1956), pracownik naukowy IH PAN, sekre-tarz redakcji "Dziej�w Najnowszych". Habilitowa� si� na podstawie rozprawyRz�d RP na obczy�nie wobec wydarze� w kraju 1945-1956 (1998). Wszystkimzalecamy lektur� �wietnego tekstu jego autorstwa: Codzienno�� w peerelowskimwi�zieniu (na przyk�adzie centralnych znk�ad�w karnyclt we Wronkach, w Rawi-czu i w Fordonie).Dr Jan �aryn (ur. 1958) jest pracownikiem naukowym IH PAN, zatrudnio-nym tak�e w IPN. Opublikowa� m.in. Ko�ci� a w�adza w Polsce (1945-1950)(1997); Leszek Prorok - cz�owiek i tw�rca (1999). Szkic Sacrum i profanum.Uwagi o religijno�ci Polak�w w latach 1945-1955 jest wa�nym g�osem w dys-kusji na tematskutk�w walki re�imu komunistycznego z Ko�cio�em katolickim10Wst�pi religi� oraz r�nych form spo�ecznego ruchu oporu i walki z indoktrynacj� ate-istyczn�.W dziale Materia�y i Dokumenty publikujemy, przygotowany do druku przezAndrzeja Krzysztofa Kunerta (ur. 1952), og�aszany po raz pierwszy w kraju, listotwarty przes�any 2... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy