[ Pobierz całość w formacie PDF ]
 Od Abrahama do Chrystusa
Daniel Rops
Przełożyła
Zofia StarowieyskaMorstinowa
INSTYTUT WYDAWNICZY PAX
WARSZAWA 1995
Tytuł oryginału
Histoire sainte. Le peuple de la Bible
Copyright by La Librairie Artheme Fayard, Paris
Copyright for the Polish translation by Andrzej Morstin,
Warszawa 1995
Projekt okładki i strony tytułowej
Jerzy Grzegorkiewicz
Na okładce fragment obrazu
Wilhelma Kotarbińskiego Powrót z Golgoty
Redaktor wznowienia
Barbara Harassek
Spis treści
Część pierwsza – PATRIARCHOWIE
I. POSŁANNICTWO ABRAHAMA.
Abram, Semita z Ur w Szinear, na wezwanie Boga opuszcza miasto rodzinne, zabierając ze
sobą swoją rodzinę. Mezopotamia około roku 2000 przed Chrystusem; dawność różnych
jej cywilizacji; kolejne fale Sumerów i Semitów; panowanie Hammurabiego. Plemię
Abrama w drodze: Charan, pierwsze przejście przez ziemię Kanaan, Sychem; pobyt w
Egipcie i powrót do Kanaanu; Bóg w cudowny sposób daje Patriarsze potomstwo, zawiera
z nim Przymierze, zmienia imię Abram na Abraham i nakazuje zwyczaj obrzezania.
Zniszczenie Sodomy i Gomory. Ostatnia próba: ofiara Izaaka. Śmierć Abrahama.
II. ŻYCIE PATRIARCHALNE.
Przez trzy wieki, korzystając z równoczesnego zmierzchu potęgi Egiptu i Mezopotamii,
ziemia Kanaan nie należy do nikogo (20001700); potomkowie Abrahama prowadzą tu
życie koczownicze nie mieszając się z tubylcami. Małżeństwo Izaaka z Rebeką. Ich synowie
Ezaw i Jakub: historia z miską soczewicy, jej znaczenie. Jakub; sen o drabinie sięgającej
nieba, pobyt u Labana, powrót i walka z Aniołem. Życie patriarchalne; jego charakter:
prostota, wiara, poczucie wspólnoty. Historia Józefa sprzedanego przez braci; jego
powodzenie w Egipcie. Ścisły związek między opowiadaniem biblijnym i wydarzeniami
historii egipskiej; najazd Hyksosów; funkcjonowanie państwa faraonów. Józef osadza
swych braci w Delcie i sprowadza swego starego ojca (1750?).
III. WIARA I TRADYCJA
Posłannictwo Patriarchów; podobni do mistyków czynu są natchnieni przez Boga i wyrażają
Jego wolę. Monoteizm istotną podstawą ich myśli religijnej. Tradycja dotycząca początków
ludzkości: stworzenie świata i człowieka; raj utracony; potop i Noe; wieża Babel i
rozproszenie narodów. Psychologiczna głębia i piękno tych wielkich wątków. Zestawienie z
mitami sumeryjskimi i semickimi (Noe i Gilgamesz); hipotezy podsuwane przez
archeologię. Tradycja taka, jaką podaje Biblia, jest wyższa od starych baśni
mezopotamskich tak przez swój absolutny monoteizm, jak i przez swe dokładne a trafne
ujęcie przyszłości ludzkiej. Jak tradycja ta została przekazana: pismo klinowe i pamięć.
Część druga MOJŻESZ I ZIEMIA KANAAN
I. WÓDZ
Pobyt Izraela w Egipcie: ziemia Goszen. Faraonowie, którzy wypędzili Hyksosów,
prześladują wszystkich Azjatów, zwłaszcza Hebrajczyków. Bóg nakazuje Mojżeszowi, by
naród wybrany strażnika Obietnicy wyrwał z egipskiej tyranii. Problem dat: kiedy
umiejscowić Wyjście z Egiptu? Czy około roku 1440? czy 1225? Stosunek tego wydarzenia
do historii egipskiej w obydwu wypadkach. Czy Egipt wywarł wpływ na Izraela?
Wyruszenie ku Ziemi Obiecanej. Epizody tego Wyjścia: cudowne przejście przez Morze
Czerwone, liczne cuda; na górze Synaj Bóg daje Mojżeszowi Tablice Przykazań. Izrael, "lud
o twardym karku": jego grzechy, jego bunty, jego kary i długie błądzenie po pustyni.
Nawet sam Mojżesz zostaje ukarany przez Boga i umiera przed wejściem do Ziemi
Obiecanej. Zagadnienie pisma: czy Mojżesz był jednym z protagonistów alfabetu?
II. ZAKON I ZIEMIA.
Mojżesz daje ludowi hebrajskiemu organizację polityczną i prawo, a przede wszystkim
zapewnia religii silną podbudowę. Objawia imię Boga; jest nim imię: Jahwe. Ogłasza
Dekalog, organizuje kult. Doprowadza Izraela do bram Ziemi Obiecanej. Położenie ziemi
Kanaan pod względem geograficznym, ekonomicznym i historycznym. Gdy Hebrajczycy
przychodzą do niej, jest to znowu kraj bez panów; doniosłość inwazji aryjskiej w tej
epoce. Jacy będą nieprzyjaciele Izraela? Filistyni, Kananejczycy, przeróżni Beduini.
III. JOZUE I SĘDZIOWIE
Epopeja wojenna Izraela w wieku XII i XI. Cudowne przejście Jordanu i zdobycie Jerycha
(równocześnie wojna trojańska). Sędziowie: epizody chronologiczne nie powiązane a
mające na celu uwypuklenie wartości moralnych i duchowych. Prorokini Debora; wyprawa
Gedeona; córka Jeftego; bohaterskie czyny Samsona. Problemy, które stają przed
Izraelem. Rosnące pragnienie jedności, Samuel przygotowuje królestwo. Pośród
wszystkich tych epickich gwałtów zachwycający epizod, może przeniknięty znaczeniem
religijnym: Rut.
Część trzecia OD CHWAŁY DO WYGNANIA
I. MAJESTAT KRÓLEWSKI
Przez przeciąg jednego wieku (1040935) rozwija się potęga Izraela; gdzie indziej
zmierzch wielkich mocarstw, straszliwy najazd Dorów. Saul, król tragiczny. Dawid, jego
młodość, jego zwycięstwo nad Goliatem; namaszczony na króla, dokonuje dzieł wielkiej
wagi: daje państwu izraelskiemu stolicę, Jerozolimę, organizuje armię, kończy podbój
ziemi Kanaan; grzech Dawida i kara. Salomon "w przepychu", jego mądrość, jego
przepych. Fenicjanie wtajemniczają Izraelitów w wielki handel i pomagają im przy budowie
Świątyni jerozolimskiej. Legenda królów: Pieśń nad Pieśniami.
II. ZARODKI ŚMIERCI, OBIETNICE ŻYCIA
Święty charakter monarchii izraelskiej. Nowe pogłębienie myśli religijnej w epoce królów.
Wzrastający zbytek, kontakty z ludami obcymi, wpływy haremowe popychają w końcu
królów do bardzo daleko posuniętej niewierności; gorsząca uprzejmość Salomona w
stosunku do bożków pogańskich. Linia najmniejszego oporu w systemie monarchicznym:
tendencje antyrojalistyczne, niezadowolenie z powodu podatków i ciężkich robót, grożące
wstrząsy społeczne, tarcia między Południem i Północą. Katastrofalny rozłam w roku 935.
Dwa królestwa. Straszliwi Asyryjczycy podejmują swoją ekspansję. Do gróźb zewnętrznych
dołącza się w państwach palestyńskich dramat duchowy; groźby bałwochwalstwa. Prorocy;
ich gwałtowny opór przeciwko obcym bóstwom; ich charakter psychologiczny i znaczenie
ich posłannictwa. Znowu pogłębiają religię Izraela przygotowując jej rozwój w kierunku
doktryny i bardziej personalistycznej, i zarazem bardziej uniwersalistycznej.
III. KRÓLESTWO W SOBIE ROZDWOJONE
Obie części Izraela zmierzają do upadku, ale ten upadek polityczny przygotowuje
przyszłość duchową. Kryzys w państwie północnym; bezbożny Achab, Izebel i Prorok
Eliasz. W Jerozolimie Atalia. Pierwsi Prorocy piszący: Amos, Ozeasz. Przygoda Jonasza.
Asyria za Sargona II dochodzi do szczytu potęgi. W roku 722 obala Samarię i królestwo
północne. Największy z Proroków: Izajasz. W małym królestwie judzkim wysiłki
utrzymania czystości religii: Ezechiasz, Jozjasz. Nagły upadek Asyrii, zburzenie Niniwy w
roku 612. Na jej miejsce powstaje państwo neobabilońskie: Nabuchodonozor II znowu
podejmuje politykę ekspansji. Prorok Jeremiasz. Zdobycie Jerozolimy w roku 586.
Część czwarta JUDAIZM I MESJANIZM
I. WYGNANIE I POWRÓT
Wysiedlenie do Babilonii; wspaniałość cywilizacji babilońskiej; życie i uczucia wygnańców.
Prorok Ezechiel i jego obietnice nadziei. Budujące opowiadania o Judycie, Tobiaszu i
Hiobie. Daniel, jego niezwykłe życie i jego proroctwa zapowiadające upadek Babilonu.
Cyrus i Persowie. Upadek Babilonu w roku 539. Cyrus pozwala Żydom wrócić do Palestyny.
Ci, którzy pozostają: historia Estery. Ci, którzy wyruszają: trudności powtórnego
osiedlenia się. Prorocy Aggeusz i Zachariasz; odbudowa Świątyni. Izrael jest prowincją
państwa perskiego, ale społeczność żydowska przechowa i uratuje wartości duchowe,
których jest depozytariuszem.
II. OKRES WIELKICH MOCARSTW
Światem rządzą kolejno Persowie, Grecy i Rzymianie; w ten sposób przez pięć wieków
przygotowuje się świat, na który padnie posiew ewangeliczny. Nieustępliwy opór Żydów
przeciwko wpływom pogańskim. Nehemiasz i mury Jerozolimy. Ezdrasz i Prawo. W owej
epoce zostaje napisana Biblia (Stary Testament); doniosłość tego faktu w porównaniu z
osiągnięciami innych cywilizacji. Od Aten po Aleksandra epopeja zdobywcy; podział jego
państwa; cywilizacja hellenistyczna i jej urok. Opór stawiany przez Żydów hellenizacji:
Antioch Epifanes. Bunt Machabeuszów. Potomkowie Machabeuszów ulegają wpływom
greckim; ciągłe rozruchy. Rzym na Wschodzie. Religijny dramat rzymskiego pogaństwa.
Rozproszenie Żydów przygotowuje dla przyszłych Apostołów środki propagandy, ale
jednocześnie prześladowców. Pompejusz zdobywa Jerozolimę w roku 63. Herod, ostatni
wielki król izraelski, okrutny i rozmiłowany w zbytku. Narodzenie Chrystusa.
III. WEWNĘTRZNE ŻYCIE SPOŁECZNOŚCI
Od religijnej ewolucji społeczności żydowskiej będzie zależeć jej stosunek do Chrystusa.
Organizacja społeczności: sekty i stronnictwa (faryzeusze i saduceusze). Koncepcja Boga.
Pewność posłannictwa Izraela; niebezpieczeństwo; ekskluzywizm żydowski. Panowanie
Zakonu. Niebezpieczeństwo: litera ponad duchem. Moralność żydowska; metafizyka sądu,
zmartwychwstanie zmarłych. Mesjanizm; jego rozwój na przestrzeni historii. Dwie
koncepcje Mesjanizmu: król mściciel czy odkupiciel boleściwy. Ogólne znaczenie "historii
świętej": Chrystus celem Zakonu uzupełnienie.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

xiaodongxi.keep.pl